Τι είναι το μυελόγραμμα και η οστεομυελική βιοψία;

H εξέταση του μυελού των οστών αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τη διάγνωση και σταδιοποίηση αιματολογικών νοσημάτων, καθώς και την εκτίμηση της κυτταροβρίθειας του μυελού των οστών. Λόγω της εύκολης προσβασιμότητας, η λήψη δείγματος από το μυελό των οστών (αναρρόφηση, οστεομυελική βιοψία, καλλιέργειες) μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διερεύνηση εμπυρέτου αγνώστου αιτιολογίας, καθώς και άλλων διαταραχών (πχ νόσος Gaucher).

Ενδείξεις

Η εξέταση του μυελού των οστών είναι χρήσιμη στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• διερεύνηση αναιμίας, λευκοπενίας, θρομβοπενίας
• διερεύνηση ερυθραιμίας, λευκοκυττάρωσης, θρομβοκυττάρωσης
• διάγνωση και σταδιοποίηση αιματολογικών νεοπλασμάτων
• εκτίμηση της ανταπόκρισης ασθενούς με αιματολογικό νόσημα στη θεραπεία
• διερεύνηση σπληνομεγαλίας
• διερεύνηση εμπυρέτου αγνώστου αιτιολογίας

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση του μυελού των οστών;

Ο μυελός των οστών είναι το κύριο όργανο παραγωγής των κυττάρων του αίματος. Αποτελείται από  σπογγώδη ιστό και υγρό που βρίσκεται μέσα στα κόκκαλά μας (κυρίως σε στέρνο, πλευρές, σπονδύλους, κλείδες, ωμοπλάτες, βραχιόνια οστά, κρανίο, πύελο/λεκάνη, μηριαία οστά).

Προκειμένου να εξετασθεί ο μυελός των οστών, παίρνουμε δείγμα από οστό της πυέλου (λεκάνης). Η διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί στο χώρο του ιατρείου και ολοκληρώνεται σε δύο στάδια:

• Το πρώτο στάδιο της εξέτασης είναι το μυελόγραμμα, δηλαδή η αναρρόφηση μικρής ποσότητας υγρού. Το δείγμα υπόκειται σε ειδική χρώση και εξετάζεται στο μικροσκόπιο. Επιπλέον, αποστέλλεται υλικό σε εξειδικευμένα εργαστήρια για περαιτέρω εξετάσεις (ανοσοφαινότυπος, καρυότυπος, μοριακή εξέταση γονιδιακών μεταλλάξεων).
• Το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει την αφαίρεση μικρού μέρους από το οστό (οστεομυελική βιοψία).

Ο ασθενής ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι στο πλάι με τα γόνατα λυγισμένα προς την κοιλιά (εμβρυική στάση).

Η περιοχή καθαρίζεται με αποστειρωμένα υλικά και χορηγείται τοπική αναισθησία (ένεση για να μουδιάσει η περιοχή).

Τοποθετείται μια βελόνα μέσω του δέρματος στο οστό του ισχίου.

Ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί απότομο πόνο τη στιγμή που γίνεται η αναρρόφηση του μυελού, διότι στο εσωτερικό του οστού δεν μπορεί να χορηγηθεί αναισθησία.

Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 20 λεπτά.

Πιθανές επιπλοκές

Κατά την εξέταση του μυελού των οστών, όπως και σε οποιαδήποτε άλλη επεμβατική πράξη, μπορεί να σημειωθούν επιπλοκές, όπως

• πόνος στο σημείο της παρακέντησης
• αιμορραγία (τοπική)
• μόλυνση
• ερεθισμός νεύρου (συνήθως παροδικός)

Ο ιατρός οφείλει να συζητήσει με τον ασθενή και να εξηγήσει το λόγο για τον οποίο χρειάζεται να υποβληθεί σε εξέταση του μυελού των οστών.  Επίσης, θα πρέπει να περιγράψει τα στάδια της διαδικασίας και να ενημερώσει για τους πιθανούς κινδύνους, ώστε ο ασθενής να είναι ενήμερος προτού υπογράψει την έντυπη συγκατάθεση.